Xạ khuẩn – Wikipedia tiếng Việt

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ.

Xạ khuẩn
Hình ảnh của Actinomyces israelii dưới kính hiển vi điện tử.
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Bacteria
Ngành (phylum)	Actinobacteria Margulis
Lớp (class)	ActinobacteriaStackebrandt et al. 1997
Phân lớp
?Nostocoida limicola I ♠ ?Candidatus Planktophila Jezbera et al. 2009 ?Cathayosporangium ♠ Runmao et al. 1995 ?Tonsillophilus suis ♠ Azuma and Bak 1980 Acidimicrobidae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Acidimicrobiales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Nitriliruptoridae Kurahashi et al. 2010 Nitriliruptorales Sorokin et al. 2009 Euzebyales Kurahashi et al. 2010 Rubrobacteridae Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Gaiellales Albuquerque et al. 2012 Rubrobacterales Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Solirubrobacterales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Thermoleophilales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Actinobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Bifidobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Actinomycetales Buchanan 1917 emend. Zhi et al. 2009

Xạ khuẩn (danh pháp khoa học: Actinobacteria; tiếng Anh: Actinomycetes) là một nhóm vi khuẩn thật (Eubacteria) phân bố rất rộng rãi trong tự nhiên. Trước kia được xếp vào Tản thực vật (tức nấm), nhưng ngày nay chúng được xếp vào vi khuẩn (Schizomycetes)

Xạ khuẩn có nhiều nét khác với nấm nhưng giống vi khuẩn:

• Có giai đoạn đơn bào và có giai đoạn đa bào


• Kích thước rất nhỏ


• Nhân giống với vi khuẩn, không có màng nhân và tiểu hạch


• Vách tế bào không chứa celluloz hoặc kitin, giống với vi khuẩn


• Phân chia tế bào giống với vi khuẩn (kiểu Amitoz)


• Xạ khuẩn không có giới tính (không có tế bào đực cái)


• Hoại sinh và ký sinh

Xạ khuẩn sống trong đất, tham dự vào quá trình chuyển hóa tự nhiên của nhiều hợp chất trong đất.

Mục lục

• 1 Phân loài


• 2 Ứng dụng


• 3 Tham khảo


• 4 Liên kết ngoài

Ngành Xạ khuẩn Actinobacteria

Lớp Xạ khuẩn Actinobacteria

• Phân lớp Acidimicrobidae
  
  • Bộ Acidimicrobiales


• Phân lớp Actinobacteridae
  
  • Bộ Actinomycetales
  
  
  • Bộ Bifidobacteriales


• Phân lớp Coriobacteridae
  
  • Bộ Coriobacteriales


• Phân lớp Rubrobacteridae
  
  • Bộ Rubrobacterales


• Phân lớp Sphaerobacteridae
  
  • Bộ Sphaerobacterales

Đặc tính của xạ khuẩn là khả năng tiết kháng sinh (antibiotic), dùng làm thuốc điều trị bệnh cho người và gia súc và cây trồng. Xạ khuẩn còn có khả năng sinh ra các vitamin thuộc nhóm B, một số acid amin và các acid hữu cơ. Xạ khuẩn còn có khả năng tiết ra các enzym (proteas, amylaz...) và trong tương lai có thể dùng xạ khuẩn để chế biến thực phẩm thay cho nấm và vi khuẩn vì nấm có thể sinh ra aflatonxin độc cho người và gia súc.

Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Xạ khuẩn

x t s Độc tố (enterotoxin (độc tố đường ruột)/neurotoxin (độc tố thần kinh)/hemotoxin (huyết độc tố)/cardiotoxin (độc tố gây ung thư)/phototoxin(độc tố thực vật)) Độc tố vi khuẩn Ngoại độc tố Gram dương Trực khuẩn Clostridium: tetani (Tetanospasmin) · perfringens (Alpha toxin, Enterotoxin) · difficile (A, B) · botulinum (Botox) khác: Anthrax toxin · Listeriolysin O Cầu khuẩn Streptolysin · Leukocidin (Panton-Valentine leukocidin) · Staphylococcus (Staphylococcus aureus alpha/beta/delta, Exfoliatin, Toxic shock syndrome toxin, SEB) Xạ khuẩn Cord factor · Diphtheria toxin Gram âm Shiga toxin · Verotoxin/shiga-like toxin (E. coli) · E. coli heat-stable enterotoxin/enterotoxin · Cholera toxin · Pertussis toxin · Pseudomonas exotoxin · Extracellular adenylate cyclase Theo cơ chế type I (Superantigen) · type II (Pore forming toxins) · type III (AB toxin/AB5) Endotoxin Lipopolysaccharide (Lipid A) · Bacillus thuringiensis delta endotoxin Virulence factor Clumping factor A · Fibronectin binding protein A Mycotoxin (Độc tố vi nấm) Aflatoxin · Amatoxin (alpha-amanitin, beta-amanitin, gamma-amanitin, epsilon-amanitin) · Citrinin · Cytochalasin · Ergotamine · Fumonisin (Fumonisin B1, Fumonisin B2) · Gliotoxin · Ibotenic acid · Muscimol · Ochratoxin · Patulin · Sterigmatocystin · Trichothecene · Vomitoxin · Zeranol · Zearalenone Động vật không xương sống động vật chân đốt: bọ cạp: Charybdotoxin, Maurotoxin, Agitoxin, Margatoxin, Slotoxin, Scyllatoxin, Hefutoxin, Lq2 · nhện: Latrotoxin (Alpha-latrotoxin) · Stromatoxin · PhTx3 Động vật thân mềm: Conotoxin · Eledoisin · Onchidal · Saxitoxin Động vật có xương sống cá: Ciguatera · Tetrodotoxin Động vật lưỡng cư: (+)-Allopumiliotoxin 267A · Batrachotoxin · Bufotoxins (Arenobufagin, Bufotalin, Bufotenin · Cinobufagin, Marinobufagin) · Epibatidine · Histrionicotoxin · Pumiliotoxin 251D · Tarichatoxin bò sát/nọc độc rắn: Bungarotoxin (Alpha-Bungarotoxin, Beta-Bungarotoxin) · Calciseptine · Taicatoxin · Calcicludine · Cardiotoxin III Lưu ý: Một số độc tố được sinh ra bởi các loài cấp thấp và các loài trung gian

x t s Sự sống hiện hữu trên Trái Đất Vi khuẩn Acidobacteria Xạ khuẩn Aquificae Bacteroidetes Chlamydiae Chlorobi Chloroflexi (phylum) Chrysiogenetes Vi khuẩn lam Deferribacteres Deinococcus-Thermus Dictyoglomi Fibrobacteres Firmicutes Fusobacteria Gemmatimonadetes Nitrospirae Planctomycetes Proteobacteria Spirochaetes Thermodesulfobacteria Thermomicrobia Thermotogae Verrucomicrobia Vi khuẩn cổ Crenarchaeota Euryarchaeota Korarchaeota Nanoarchaeota Archaeal Richmond Mine Acidophilic Nanoorganisms Sinh vật nhân chuẩn Sinh vật nguyên sinh Heterokontophyta Haptophyta Cryptophyta Ciliophora Apicomplexa Dinoflagellata Euglenozoa Percolozoa Metamonada Trùng tia Trùng lỗ Cercozoa Rhodophyta Glaucophyta Amoebozoa Choanozoa Nấm Chytridiomycota Blastocladiomycota Neocallimastigomycota Glomeromycota Zygomycota Ascomycota Basidiomycota Thực vật Chlorophyta Ngành Luân tảo Marchantiophyta Anthocerotophyta Ngành Rêu Ngành Thạch tùng Pteridophyta Cycadophyta Ginkgophyta Ngành Thông Ngành Dây gắm Magnoliophyta Động vật Porifera Placozoa Ctenophora (phylum) Ngành Thích ty bào Orthonectida Dicyemida Acoelomorpha Chaetognatha Chordata Hemichordata Echinodermata Xenoturbellida Kinorhyncha Loricifera Priapulida Nematoda Nematomorpha Onychophora Tardigrada Arthropoda Platyhelminthes Gastrotricha Rotifera Động vật đầu móc Gnathostomulida Micrognathozoa Cycliophora Ngành Sá sùng Nemertea Phoronida Bryozoa Entoprocta Brachiopoda Động vật thân mềm Ngành Giun đốt Echiura